Open Access

PLAN S – inicjatywa 11 narodowych agencji finansujących badania naukowe, w tym Narodowego Centrum Nauki, której nadrzędnym celem jest udostępnianie w sposób otwarty publikacji powstałych w ramach grantów finansowanych ze środków publicznych

Polityka Narodowego Centrum Nauki dotycząca otwartego dostępu do publikacji

Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce – wytyczne krajowej polityki Open Access opracowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r.

Zarządzenie Nr R-92/2020 Rektora Politechniki Lubelskiej z dnia 6 listopada 2020 r. w sprawie wprowadzenia Polityki otwartego dostępu w Politechnice Lubelskiej

Serwisy rejestrujące otwarte czasopisma, książki i repozytoria:

• Directory of Open Access Journals (DOAJ) – katalog czasopism naukowych dostępnych w modelu otwartym i realizujących dobre praktyki wydawnicze,
• Directory of Open Books (DOAB) – serwis rejestrujący dane o monografiach publikowanych w otwartym dostępie, którego celem jest promowanie i zwiększanie widoczności książek akademickich,
• The Directory of Open Access Repositories (OpenDOAR) – serwis gromadzący informacje na temat otwartych repozytoriów. Zasoby można przeszukiwać lub przeglądać według kryteriów geograficznych.

Serwisy rejestrujące polityki wydawców, grantodawców i instytucji w zakresie otwartego dostępu:

• Baza polityk wydawniczych polskich czasopism naukowych – określa zasady publikacyjne jakie wykorzystują polskie czasopisma, informuje o sposobach i warunkach dzielenia się artykułami naukowymi, a także weryfikuje, czy wybrane czasopismo spełnia podstawowe wymogi Planu S w odniesieniu do stosowanego modelu publikacyjnego,
• SHERPA/RoMEO – serwis rejestrujący polityki wydawców w zakresie praw autorskich i samodzielnej archiwizacji artykułu,
• SHERPA/JULIET – serwis rejestrujący polityki instytucji finansujących badania w zakresie publikacji w otwartym dostępie, samodzielnej archiwizacji w repozytoriach oraz udostępniania danych badawczych,
• SHERPA/FACT – narzędzie, które pozwala porównywać polityki otwartego dostępu przyjęte przez instytucje finansujące badania z politykami czasopism w zakresie otwartego dostępu,
• Registry of Open Access Repositories Mandatory Archiving Policies (ROARMAP) – rejestr polityk otwartego dostępu obowiązujących w uczelniach oraz instytucjach prowadzących i finansujących badania naukowe.

Otwarte zasoby edukacyjne (OZE) (ang. Open Educational Resources, OER) – wspólna nazwa dla wszelkich zasobów edukacyjnych, do których istnieje w pełni otwarty dostęp dzięki objęciu ich wolnymi licencjami lub przeniesieniu do domeny publicznej i udostępnieniu za pomocą dowolnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Otwarte zasoby edukacyjne – czym są OZE

Gdzie znaleźć otwarte zasoby edukacyjne

Warto przeczytać:

• Otwarty dostęp w instytucjach naukowych,
• Otwarty dostęp do publikacji naukowych : kwestie prawne,
• Przewodnik po otwartej nauce,
• Open Access. Analiza zjawiska z punktu widzenia polskiego naukowca,
• Uwaga na fałszywe czasopisma i drapieżnych wydawców,
• Drapieżne czasopisma jako przykład nieetycznego publikowania.

Portale:

• Uwolnij Naukę – Baza wiedzy o otwartych zasobach dla nauki (open access),
• Koalicja Otwartej Edukacji – wspiera tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych i promuje związane z nimi dobre praktyki,
• Otwarte zasoby – zdjęcia, wideo, muzyka, z których możesz swobodnie korzystać,
• Platforma Otwartej Nauki – to centrum kompetencji w zakresie otwartych modeli komunikacji naukowej i dystrybucji wiedzy,
• Obywatele Nauki,
• Otwarta Nauka – ICM,
• Centrum Cyfrowe.